Mỹ có quyền bay qua Biển Đông

Mỹ có quyền bay qua Biển Đông và có các tàu thương mại và hải quân trong khu vực, nơi được xem là vùng biển quốc tế, cựu Thứ trưởng ngoại giao Mỹ Nicholas Burns tuyên bố, nói thêm rằng "chúng ta không thể ở trong tình huống nơi Trung Quốc tin rằng họ sở hữu mọi thứ".

Trung Quốc đang ồ ạt xây dựng 7 đảo nhân tạo ở Biển Đông (Ảnh: Hải quân Mỹ)

"Đây là một vấn đề lớn đối với Mỹ, và nhiều nước khác cũng gặp vấn đề tương tự với Trung Quốc", ông Nicholas Burns, Thứ trưởng ngoại giao thời Tổng thống George W. Bush, cho biết với đài CNN. "Đó là vùng biển và không phận quốc tế. Trung Quốc không sở hữu chúng".

Ngày 20/5, hải quân Trung Quốc đã 8 lần cảnh báo một máy bay do thám Mỹ khi nó bay qua một loạt đảo nhân tạo mà Trung Quốc đang xây dựng ở Biển Đông.

Lầu Năm Góc và các đồng minh khu vực gần Trung Quốc xem sự bồi đắp đó là đáng báo động. Lầu Năm Góc đã yêu cầu thực hiện các chuyến bay do thám để khẳng định rằng Mỹ không công nhận các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với khu vực.

Cựu Phó giám đốc CIA Michael Morell cho rằng cuộc đối đầu đó hôm 20/5 cho thấy có nguy cỡ Mỹ và Trung Quốc có thể lâm vào chiến tranh.

Tuy nhiên, ông Burn nói ông không tin có khả năng cao về xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc, vì Bắc Kinh rất "nể" khả năng của hải quân và không quân Trung Quốc.

Nhưng ông Burns cho hay Trung Quốc đang muốn nói rằng khi họ xây dựng các đảo nhân tạo và "có sở hữu trong tay là nắm 9/10 luật pháp thì họ sẽ giành lấy nó dù không phải sở hữu của họ".

 

Cựu Thứ trưởng ngoại giao Mỹ Nicholas Burns. (Ảnh: Abo)

Vấn đề của điều đó, và tham vọng thống trị của Trung Quốc tại Đông Á, là Mỹ vốn là lực lượng quân sự nổi bật trong khu vực kể từ khi Thế chiến II kết thúc.

"Chúng ta có các liên minh tại đó, và tất cả các nước này - các quốc gia Đông Nam Á - họ nhỏ hơn Trung Quốc và không thể cạnh tranh về mặt quân sự, vì vậy họ muốn phần còn lại của thế giới ủng hộ lợi ích hợp pháp của họ", ông Burns nói.

Theo ông Burn, "Mỹ không cố gắng làm trọng tài phân xử ở đây nhưng chúng ta không muốn nhìn thấy một châu Á nơi Trung Quốc sử dụng sức mạnh để ép buộc các láng giềng. Đây không phải là lãnh thổ hợp pháp của Trung Quốc".

Mỹ phải tiếp tục khẳng định quyền di chuyển và bay trong vùng không phận quốc tế, ông Burns nói, và Tổng thống Mỹ Barack Obama cần hối thúc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kiểm soát quân đội.

"Chúng ta đã nhìn thấy quân đội Trung Quốc hành động độc lập, và họ đã hung hăng hơn nhiều. Chúng ta đã nhìn thấy các mối đe dọa trong quá khứ và rõ ràng là Bắc Kinh phải có trách nhiệm kiểm soát nền quân đội hung hăng này", ông Burns nhấn mạnh.

Chính phủ Mỹ đã cảnh báo Trung Quốc trong quá khứ, và ông Burns cho hay "chính quyền Obama phải nỗ lực cho Trung Quốc thấy rằng họ sẽ thua lớn nếu xảy ra một cuộc đụng độ".